CorbettQuote.jpg

Βιβλιογραφία πολέμου και στρατηγικής

Το θέμα της βιβλιογραφίας της στρατηγικής είναι ιδιαίτερο. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν τόσα πολλά βιβλία στρατηγικής που είναι δύσκολη η συγκρότηση ενός συνοπτικού καταλόγου ο οποίος θα βοηθήσει κάποιον που θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με το θέμα. Τα προβλήματα που σχετίζονται με το θέμα της βιβλιογραφίας της στρατηγικής αναφέρονται στα θέματα που ακολουθούν:

  • Είναι αδύνατη η διάκριση μεταξύ στρατηγικής και πολεμικής τέχνης. Η στρατιωτική στρατηγική, η οποία αποτελεί ένα από τα επίπεδα της στρατηγικής, αποτελεί συστατικό στοιχείο της πολεμικής τέχνης, η οποία με τη σειρά της αποτελεί ένα από τα επίπεδα του πολέμου. Συνεπώς, η βιβλιογραφία στο σημείο αυτό είναι ενιαία, και κάθε βιβλίο το οποίο αναφέρεται στην πολεμική τέχνη εμπεριέχει αυτονόητα στοιχεία στρατηγικής.
  • Δεν είναι δυνατή η σύλληψη της έννοιας της στρατηγικής με την απλή μελέτη ενός περιορισμένου αριθμού συγγραμμάτων. Η κατανόησή της απαιτεί μακροχρόνια ενασχόληση με το θέμα και κατά συνέπεια μελέτη ενός μεγάλου αριθμού συγγραμμάτων.
  • Ο όρος στρατηγική σταδιακά έχασε την αρχική του αυστηρά στρατιωτική έννοια και σήμερα χρησιμοποιείται με μια ευρεία έννοια η οποία περιλαμβάνει δραστηριότητες πέραν της αυστηρά στρατιωτικής. Αν δεχθούμε, ως υπόθεση εργασίας, τη θεώρηση της ύπαρξης δύο μόνον επιπέδων, αυτών της υψηλής και της στρατιωτικής στρατηγικής, το πρώτο αναφέρεται περισσότερο σε θέματα πολιτικής επιστήμης, οικονομίας και διεθνών σχέσεων, οπότε η βιβλιογραφία είναι ευρύτερη. Η προσέγγιση αυτή διδάσκεται περισσότερο στα πανεπιστήμια σε σύγκριση με τα στρατιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, οπότε η προτεινόμενη από αυτά βιβλιογραφία είναι σημαντικά διαφορετική.
  • Η μελέτη της στρατηγικής απαιτεί καλό υπόβαθρο διεθνών σχέσεων και στρατιωτικής ιστορίας, οπότε υπό την ευρεία έννοια η σχετική βιβλιογραφία θα μπορούσε να περιλαμβάνει σχετικά συγγράμματα από αυτούς τους τομείς της ανθρώπινης γνώσης.

Με τις ανωτέρω παρατηρήσεις υπόψη, η βιβλιογραφία της στρατηγικής περιλαμβάνει κατ’ αρχήν τα κλασικά κείμενα της στρατηγικής, τα οποία την καθιέρωσαν ως αντικείμενο συστηματικής μελέτης. Είναι αδύνατον κάποιος ο οποίος φιλοδοξεί να κατανοήσει την έννοια της στρατηγικής να μην τα έχει μελετήσει. Τα έργα αυτά αναφέρονται ως παραπομπές σε κάθε σοβαρή μελέτη στρατηγικής και πολέμου.

Στο επίπεδο της στρατηγικής εθνικής ασφαλείας ή/και της υψηλής στρατηγικής, η βιβλιογραφία αναφέρεται περισσότερο στα γνωστικά πεδία της πολιτικής, των διεθνών σχέσεων, της διπλωματίας και της οικονομίας, τα οποία υπό την ευρεία έννοια εντάσσονται στη βιβλιογραφία της στρατηγικής.

Η στρατηγική όμως δεν εξαντλείται στα κλασσικά έργα, τα οποία σε κάθε περίπτωση της προσέδωσαν την σημερινή της ταυτότητα. Κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ου αιώνα, με την ανάπτυξη των σπουδών της στρατηγικής και του πολέμου, ο αριθμός των σχετικών συγγραμμάτων αυξήθηκε εκθετικά. Από τον όγκο αυτό των έργων, έχει επιλεγεί ένας περιορισμένος αριθμός, με σεβασμό στο διαθέσιμου χρόνου του υποψήφιου μελετητή της στρατηγικής.